Thread gốc: https://twitter.com/vocaljking/status/1204201686312587264?s=20
Phần 2. Các kỹ năng và kiến thức ca hát khác
1. Beatboxing
Beatboxing là một kỹ năng thực sự tuyệt vời, đòi hỏi kiến thức về cả âm nhạc, âm thanh và khả năng ứng biến cũng như cách cơ thể hoạt động.
Đặc biệt, beatboxing đòi hỏi phải kiểm soát rất nhiều ở lưỡi, môi và hơi thở. Tuy nhiên, sự kiểm soát đó cũng phải được thả lỏng, vì môi và lưỡi phải di chuyển nhanh chóng và linh hoạt để tạo ra các âm thanh khác nhau cho beatboxing.
Người chơi beatbox cũng cần phải tự tin và không lo ngại về cách miệng của họ có thể chuyển động như thế nào. Jungkook là một trong những ca sĩ thực sự tin tưởng vào nhạc cụ do cậu ấy tạo ra, vì vậy cậu ấy không lo lắng về những điều đó.
Cậu ấy cũng phải thoải mái và làm mọi thứ rõ ràng.
Có rất nhiều clip về việc cậu ấy beatbox và khi mình nghe chúng, mình thấy cậu ấy không chỉ xuất sắc ở những âm thanh và kỹ năng cơ bản như hi-hat và snares, mà còn có vẻ như cậu ấy còn giỏi những bài thực sự phức tạp.
Điều này cho thấy rất nhiều sự thoải mái và sự luyện tập với kỹ năng này. Cậu ấy có vẻ tự nhiên vì cậu ấy đã kiểm soát hơi thở tốt và phong cách hát thoải mái. Những kỹ năng này là nền tảng sẽ luôn cho phép cậu ấy khám phá nhiều hơn nữa. Giọng ca đa tài của chúng ta.
Việc mix giọng hát với beatbox là rất khó. Nó đòi hỏi sự chuyển đổi nhanh chóng và kiểm soát nhịp thở tuyệt vời. Ngay cả khi cậu ấy đang thực hiện nó, thật đáng kinh ngạc khi cậu ấy có thể chuyển giọng và chuyển nó nhanh như thế nào.
2. Tập trung âm thanh / Cách xử lý mic
Ai đó đã hỏi mình một câu hỏi tuyệt vời vào sáng nay về việc làm thế nào giọng hát của Jungkook có thể nghe rất rõ ràng trong những buổi biểu diễn trực tiếp, vì vậy mình muốn nói về một điều mà cậu ấy thực sự làm rất tốt: đó là tập trung âm thanh của mình.
Nếu bạn nghe các màn trình diễn gần đây, các clip concert, các bản cover và các bài hát trong phòng thu của cậu ấy, hoặc các bản nhạc yêu thích của cậu ấy, bạn sẽ nhận thấy rằng giọng hát của Jungkook có chất lượng sắc nét đến mức gần như khiến nó trở nên quá hoàn hảo.
Một phần của điều này đến từ những chất lượng tự nhiên trong giọng hát của cậu ấy: vì cậu ấy là giọng nam cao trữ tình nên giọng hát của cậu ấy có rất nhiều sự nhẹ nhàng và ngọt ngào, có thể làm tăng thêm độ trong trẻo rõ ràng đó.
Nhưng quan trọng hơn hết, loại âm thanh này nói lên khả năng tập trung vào giọng hát của cậu ấy, cho dù cậu ấy đang thu âm hay biểu diễn trực tiếp.
Ý mình muốn nói là Jungkook sử dụng các kỹ thuật cụ thể để truyền giọng rõ ràng vào không trung và vào mic, giảm thiểu bất kỳ âm thanh thừa nào. Cậu ấy cũng kiểm soát hơi thở của mình để xuất hiện sau các nốt và các từ một cách rất tinh tế.
Bằng cách này, giọng hát của cậu ấy giống như một “chùm tia”, mạnh mẽ, sắc nét và tập trung truyền vào mic - điều này khiến giọng cậu ấy nghe siêu rõ ràng. Các nhà phê bình khác cũng nhận thấy khả năng hát của cậu ấy rất đúng vào “trung tâm” của mic.
Ngoài việc tập trung và hướng âm thanh của mình vào mic, những kỹ thuật nào khác đã góp phần vào việc này? Nếu bạn xem cậu ấy hát, bạn sẽ nhận thấy rằng cậu ấy thực sự không mở to miệng và hay chuyển động môi quá nhiều.
Điều này giúp cậu ấy giữ được sự tập trung vào giọng hát của mình, vì cậu ấy không bị mất bất kỳ âm thanh nào khi mở miệng quá to hoặc di chuyển môi quá nhiều.
Giáo viên hợp xướng của mình đã dạy rằng, sự chuyển động ít ỏi này cũng giúp mang lại nhiều sức mạnh hơn cho giọng hát. Chúng mình đang hát những nốt nốt belt và cô ấy khuyên chúng mình nên chuyển động miệng càng ít càng tốt để giúp âm thanh của chúng mình được tốt hơn.
Vì vậy, sự kết hợp của việc không chuyển động miệng nhiều, hát một cách nhẹ nhàng và sau đó hát như một “chùm tia” tập trung vào trung tâm mic, tất cả đã kết hợp lại với nhau để tạo ra âm thanh đẹp, rõ ràng mà cậu ấy muốn.
3. Vocal sighs
Một sự thật thú vị: những vocal sighs mà cậu ấy đang thực hiện ở đây thực sự giúp kéo dài giọng hát và giữ cho giọng được khỏe hơn, đặc biệt là sau khi hát nhiều.
https://twitter.com/i/status/1111998143594323969
Hãy nghe mức độ mở của âm thanh, và âm thanh đó được phát ra như thế nào khi cậu ấy sử dụng mức độ thở này? Nó không chỉ giúp cậu ấy sôi động được bài hát mà còn mang lại cho giọng hát của cậu ấy một chút thu hút trong buổi concert.
Càng về cuối, giọng hát càng trở nên mạnh hơn, to hơn và chuyển thành head voice thuần khiết hơn. Cậu ấy cũng giữ nó trong một khoảng thời gian thực sự tuyệt vời! Một cách thực sự tuyệt vời để duy trì giọng hát của mình.
Vì cậu ấy giữ giọng của mình rất cởi mở, nó cũng giúp giảm bớt độ căng ở các hợp âm của cậu ấy và giải phóng bất kỳ căng thẳng nào có thể dồn lên do đuối sức,... Nó cũng giúp cậu ấy chuẩn bị trước, khi hát các nốt cao mà cậu ấy sẽ sử dụng trong các bài hát khác!
Người hướng dẫn giọng hát của mình đã yêu cầu chúng mình thực hiện vocal sighs ngay cả khi vừa mới khởi động, vì giọng hát và cơ bắp có thể bị căng thẳng do hát liên tục quãng cao và thấp. Vì vậy, đó là một cách rất tốt để “giải tỏa” sự căng thẳng đó.
*Vocal sighs: một trong các phương pháp điều chỉnh cột hơi và điều hoà các dây thanh quản, tránh tổn thương giọng hát/giọng nói.
4. Glottal stop và những kỹ thuật ở cuối nốt
Không có video nhưng mình sẽ cố gắng giải thích điều này. Mình nghĩ những gì bạn đang nói đến là kiểu ngắt giọng nhanh, và những kỹ thuật ở cuối nốt. Điều này có xu hướng xảy ra thường xuyên hơn trong phạm vi bụng với các quãng dài dùng để giữ nốt.
Từ những gì mình có thể nói, đây được gọi là “glottal stop”, mang lại cho nốt nhạc một kết thúc nhanh và khó. Đôi khi nó được mô tả như một tiếng kêu hoặc tiếng lách cách nhỏ. Glottal stop có thể được sử dụng ở phần đầu hoặc phần cuối của các nốt để tạo cho chúng âm thanh mạnh mẽ hơn, “bật” hơn, góc cạnh hơn.
Để hiểu rõ hơn về mặt kỹ thuật, điều thực sự đang xảy ra ở đây là không gian giữa các nếp gấp thanh quản (hay còn gọi là thanh môn) đang đóng hoặc khép lại. Đó là cách kết thúc nốt nhạc bằng cơ cổ họng hơn là bằng hơi thở.
Kỹ thuật này có thể truyền cảm hứng cho các cuộc tranh luận trong giới huấn luyện viên thanh nhạc - một số người nói rằng nó tuyệt vời, những người khác lại phản đối nó. Một số huấn luyện viên cảnh báo rằng điều này thực sự có thể làm tổn hại đến cổ họng, vì ca sĩ đang sử dụng cơ bắp của họ và khép các nếp gấp để tạo ra loại âm thanh này.
Đối với một số huấn luyện viên, nó có thể dẫn đến các vấn đề căng thẳng hoặc thiếu hỗ trợ hơi thở để kết thúc nốt đúng cách. Nó cũng có thể làm tổn hại đến giọng hát vốn đã bị đuối sức hoặc mệt mỏi.
Mặt khác, các nốt thăng có thể giúp tăng độ nén và đóng phần giọng yếu hơn. Ngoài ra, đây là một phần tự nhiên của giọng nói. Bất cứ khi nào bạn nói điều gì đó bằng âm thanh khó nghe như “oh” hoặc “a” - đó là một glottal. Nếu bạn không làm như vậy, âm thanh sẽ giống như kiểu bạn gắng sức để phát ra nó, như “ho” hoặc “hay”.
Nhìn chung, vấn đề là đừng làm quá nhiều, đặc biệt là nếu giọng hát đã bị mệt hoặc đuối sức.
Suy nghĩ cụ thể về Jungkook, cậu ấy chắc chắn sử dụng glottal stop nhưng đôi khi cũng không hoàn toàn - cậu ấy kết hợp điều này khá tốt để tránh quá nén giọng và đóng hợp âm của mình. Vì cậu ấy là một ca sĩ nhạc pop, nó sẽ là một phần trong âm thanh của cậu ấy và đôi khi giọng hát quá nhiều hơi thở không phải là điều chúng ta muốn.
Vì vậy, bất cứ lúc nào cậu ấy bắt đầu hoặc kết thúc bằng một âm thanh có nhiều “bong bóng” hoặc “góc cạnh”, hay một âm thanh rõ ràng hơn, đó có thể là một ví dụ về glottal stop. Khi cậu ấy bắt đầu hoặc kết thúc bằng âm thanh thở ra, hợp âm của cậu ấy sẽ mở hơn.
Thực tế là cậu ấy có thể chọn làm điều này và trộn các âm thanh đến mức độ kiểm soát giọng hát của cậu ấy, và một lần nữa cho thấy rằng những phong cách âm nhạc của cậu ấy là được chọn lọc chứ không phải là sự yếu kém của giọng hát.
Điều duy nhất khác mà mình sẽ nói thêm là khi giọng hát càng cao, kiểu nén hợp âm này có thể giúp ca sĩ thực sự hình thành các nốt. Tuy nhiên, khi kết thúc các nốt cao, dài hoặc belt, có thể nguy hiểm nếu bạn “bật” các hợp âm.
Đó là lý do tại sao chúng mình thường khuyên bạn nên sắp xếp trước khi chuyển giọng, nhẹ nhàng hơn, thêm một chút hơi thở hoặc âm rung để kết thúc. Chúng mình đã thấy nhiều ví dụ về Jungkook làm điều này với các chest note và falsetto!
Nghĩ lại về nốt belt trong So What, cậu ấy chỉ để cho nốt nhạc trôi đi và kết thúc trong không khí, thậm chí không đặt nhiều lực nén lên âm cuối “t” đó. Đó là một cách thực sự lành mạnh để kết thúc!
Mình nghĩ Jungkook đã làm rất tốt khi không sử dụng quá nhiều glottal stop, và cậu ấy dường như không thực sự sử dụng nó để kết thúc các nốt trong các âm vực cao hơn của mình. Cậu ấy đôi khi sử dụng nó, đôi khi không, điều này cho thấy cậu ấy kiểm soát các cơ và hơi thở của mình tốt đến mức nào!
Đây là những gì mà mình đang đề cập tới, hãy lắng nghe ở phần cuối!
https://twitter.com/i/status/1110414722652876800
*Glottal stop (Âm tắc thanh hầu): Đây là một khái niệm thuộc lĩnh vực ngữ âm học. Trên thực tế, việc phát âm được chia ra nhiều phần, nhưng tất cả âm đều phát ra từ thanh hầu. Và có một vài phụ âm cản trở luồng hơi, cần phải phá vỡ sự cản trở mới có thể phát âm được. Các phụ âm đó được gọi là âm tắc thanh hầu.
5. Sử dụng kiến thức ca hát để truyền đạt
Đây sẽ là một chủ đề ngắn, mình sẽ thêm các clip về việc cậu ấy giúp đỡ các ca sĩ khác. Mục đích của chủ đề này là cho thấy Jungkook có một kiến thức tuyệt vời về kỹ thuật, đến mức cậu ấy có thể giúp đỡ người khác và giải thích nó!
Mình đã có thể tìm thấy một vài ví dụ về điều này, vì vậy chúng ta sẽ bắt đầu với những ví dụ đó. Mình muốn bắt đầu bằng cách nói rằng có thể giải thích kỹ thuật thanh nhạc hoặc các mẹo vặt là thực sự rất khó và đòi hỏi bạn phải thực sự biết và tự học trước.
Chúng ta có clip hậu trường về việc cậu ấy làm việc với Tae cho màn solo. “Stigma” có một nốt thực sự cao và cần phải có sự hỗ trợ ở head voice, thậm chí có thể được trộn lẫn để tạo ra âm thanh ngân nga hơn. Trong Wings Tour, Tae đã thực hành điều này rất nhiều!
https://twitter.com/i/status/1058145129037475845
Trong đoạn clip mà mình tin là một trong những buổi biểu diễn đầu tiên, Tae đã gặp một chút rắc rối. Bạn có thể nghe thấy một chút rán sức trong giọng hát, điều này giúp giọng hát không bị trôi, dễ dàng và rõ ràng hơn. Sau buổi diễn tập, Jungkook đã giúp cậu ấy bằng cách gợi ý cậu ấy có thể rút ngắn nốt và chuyển nó thành hai nốt, trầm hơn nhưng vẫn bằng head voice. Điều này sẽ giảm bớt một số căng thẳng. Nếu bạn để ý, Jungkook cũng mô phỏng điều này bằng cách giữ cho nốt ngắn hơn và kết thúc nó trên một slide, giảm âm lượng dần. Điều này sẽ cung cấp cho Tae một cách để đi xuống từ các nốt nhạc dễ dàng hơn.
Bài học nhỏ này cho thấy Jungkook nhận ra rằng khi nào hữu ích để sử dụng các kỹ thuật như slide và de-crescendos (làm âm thanh trở nên nhẹ nhàng hơn) sẽ giúp giảm bớt bất kỳ loại căng thẳng nào đối với giọng hát, đặc biệt là khi lên cao!
Và cuối chuyến lưu diễn, Tae đã cố gắng sắp xếp vị trí chuyển đổi của mình đủ để lần nào cậu ấy cũng đạt được nốt cao mong muốn, nhưng đồng thời, nên thay đổi một chút để không làm tổn hại đến giọng hát của cậu ấy!
Tiếp theo, một đoạn clip từ Burn the Stage! Jungkook đang cố gắng giúp đỡ Jimin. Cậu ấy đưa ra nhiều lời khuyên, nhưng chúng mình sẽ đi từng lời khuyên một. Đầu tiên, cậu ấy nói với Jimin, “hạ thấp lưỡi của anh một chút như thể anh đang ngáp.”
Với vòm miệng được thả lỏng! Giống như đang ngáp có nghĩa là mở vòm miệng mềm để tạo ra nhiều không gian hơn trong miệng. Với lời khuyên này, cậu ấy cũng khuyên bạn nên tránh mọi loại căng thẳng ở lưỡi.
Tại sao rán sức ở lưỡi lại có hại? Bất kỳ loại rán sức nào cũng có hại cho việc hát vì bạn muốn giữ cho cơ thể được thư giãn. Đặc biệt, sự rán sức của lưỡi sẽ khiến cổ họng bị sụp xuống do đẩy thanh quản lên, điều này sẽ chặn không gian trong miệng và khiến âm thanh khó phát ra hơn.
Với lời khuyên này, cậu ấy đã đưa ra hai mẹo về kỹ thuật kết hợp tốt với nhau vì cả hai đều phải tạo không gian trong miệng: một là sử dụng vòm miệng mềm để mở không gian, hai là thả lỏng lưỡi để tránh bất kỳ lực căng và sự co lại của không khí.
Cậu ấy cũng đưa ra ví dụ bằng cách làm mẫu, tạo khoảng trống trong miệng. Điều này rất hữu ích cho việc truyền đạt và cũng cho thấy khả năng kiểm soát cơ thể của cậu ấy.
Một lúc sau, cậu ấy cũng cảnh báo không nên đi quá xa với kỹ thuật “ngáp” vì nó sẽ khiến âm thanh dày và không rõ ràng. Với điều này, cậu ấy đang nói nhiều hơn về vị trí của không khí và âm thanh. Khi bạn ngáp, bạn có thể nhận thấy rằng nó xảy ra ở phía sau miệng.
Tuy nhiên, khi hát, bạn muốn âm thanh phát ra sao cho rõ ràng và hướng thẳng đến mic hoặc khán giả. Điều này giúp cho độ rõ nét mà còn giúp cả độ “bật” và âm lượng của âm thanh.
Trong đoạn clip 20 giây, chúng ta thấy cậu ấy giải quyết sự căng thẳng, vị trí chuyển đổi, và sự rõ ràng. Điều đó thực sự ấn tượng và cho thấy kiến thức sâu rộng của cậu ấy! Khả năng mô phỏng những gì cậu ấy truyền đạt cũng cho thấy kiến thức của cậu ấy.
6. Phản ứng của các huấn luyện viên thanh nhạc
Video này đã được đăng gần đây và huấn luyện viên thanh nhạc này là một trong những người mà mình thực sự rất tôn trọng. Anh ấy chỉ ra những điều thực sự hữu ích về Jungkook!
Đặc biệt, anh ấy khen ngợi sự kiểm soát và sự nhẹ nhàng trong giọng hát, sự liên kết trong các quãng giọng, sự bay bổng và khả năng hát, ngắt quãng trong giọng hát mà không hề nặng nề hay căng thẳng.
Bạn sẽ nhận thấy rằng đôi khi huấn luyện viên có thể bắt đầu tự hỏi liệu có vấn đề gì không, nhưng nhìn chung, anh ấy quy định rằng Jungkook đang hát một cách thực sự lành mạnh.
Anh ấy cũng nói về việc Jungkook có chủ ý với giọng hát của mình và các nốt, có vẻ như cậu ấy tin tưởng giọng hát của mình rất nhiều - điều này có nghĩa cậu ấy là một ca sĩ thoải mái và được đào tạo.
Cùng một huấn luyện viên, một reaction khác với bản live Hold Me Tight. Anh ấy react với sự tuyệt vời của tất cả các thành viên. Anh ấy khen ngợi sự nhẹ nhàng và falsetto của Jungkook. https://youtu.be/fI9OAH2jBk4
Ngoài ra, anh ấy còn khen ngợi khả năng sử dụng nguyên âm của Jungkook và nói rằng đó là điều mà các ca sĩ chuyên nghiệp luôn để mắt đến. Điều này cho thấy một lần nữa khả năng kiểm soát và kiến thức về giọng hát của Kookie.
Đây là huấn luyện viên thanh nhạc mà mình thích, Rebecca, cô ấy react Euphoria: https://youtu.be/Yv9P3JxaMjg
Điều mình thích ở video này là cô ấy gần như không thể không mỉm cười khi nghe Jungkook hát. Cô ấy khen ngợi sự ngọt ngào và việc cậu ấy sử dụng hơi thở có chủ đích.
Tương tự như những huấn luyện viên khác, cô ấy cũng nói rằng Jungkook sử dụng các nguyên âm “thuần khiết”, về cơ bản mà nói, cậu ấy hình thành giọng hát của mình để có được những âm thanh trong trẻo và thuần khiết nhất. Sử dụng các nguyên âm thuần túy cũng giúp cậu ấy dễ dàng đạt được các nốt nhạc mà cậu ấy muốn.
Cô ấy có những phản ứng khác với vị huấn luyện viên bên trên, nhưng cô ấy thường khen ngợi những khía cạnh trong giọng hát của Jungkook và khả năng truyền cảm xúc của cậu ấy cho khán giả.
Tristan là một huấn luyện viên thanh nhạc đã thực hiện rất nhiều reaction với Jungkook và thường có những điều thực sự tuyệt vời để bàn luận. Đây là video reaction của anh ấy với All of My Life: https://youtu.be/GB4gp-iekQA
Anh ấy nói về việc khó khăn như thế nào để hát những nốt cao với sự nhẹ nhàng và mềm mại như Jungkook trong video này. Bạn cũng khó có thể giữ một giọng hát nhẹ nhàng khi giọng càng lên cao.
Reaction của anh ấy với Only Then cũng là một trong những mục yêu thích của mình, nhưng mình sẽ không bình luận quá nhiều về nó, vì mình cũng đang định phân tích ca khúc đó.
Và reaction của anh ấy với màn hòa âm giữa Tae và Jungkook cũng khá tuyệt vì anh ấy cũng phân tích ngôn ngữ cơ thể của Jungkook và thả lỏng ở các nốt cao: https://youtu.be/WqSib3KhDWc
Đây cũng là một reaction tuyệt vời cho “Begin” của Jungkook. Mình thực sự thích việc huấn luyện viên làm nổi bật giọng hát kết nối và khả năng chuyển giọng của cậu ấy, những điều mà mình ngưỡng mộ từ lâu! https://youtu.be/2INETqsRXvo
7. Vai trò Main Vocalist
Đối với Jungkook, “main vocalist” không chỉ là một vị trí hay một thương hiệu của cậu ấy. No không chỉ cho thấy tài năng của cậu ấy, mà vị trí hát chính của cậu ấy chứng tỏ cậu ấy là người như thế nào, luôn là trụ cột, và trung tâm của nhóm, đặc biệt là vocal line.
Mình thường nghĩ về việc cậu ấy đảm nhận vai trò hát chính từ khi còn nhỏ, xử lý những phần thực sự khó. Mình nghĩ về cách mà giọng hát của họ được lấp đầy bởi giọng hát của cậu ấy. Mình nghĩ về cách cậu ấy đưa ra lời khuyên cho những giọng ca còn lại.
Đối với cậu ấy, nói nhiều hơn về mặt kỹ năng, là đề cập trực tiếp đến loại vị trí và trách nhiệm mà cậu ấy đảm nhận với tư cách là người hỗ trợ cho nhóm. Nghe Jimin nói rằng, hai người họ thường xuyên bàn luận về giọng hát, và điều này thực sự rất tuyệt vời.
Mình đã từng nói về những khoảnh khắc truyền đạt của Jungkook, để giúp các thành viên áp dụng những cách hát lành mạnh hơn hoặc dễ dàng hơn, đồng thời giúp xoa dịu sự lo lắng và cổ vũ tinh thần họ.
Đối với mình, việc độc phần phân tích của Kim về nhóm thực sự chứng tỏ sự trưởng thành cũng như tầm quan trọng và vai trò trung tâm của Jungkook.
Nó cũng tái khẳng định với mình rằng Jungkook rất tận tâm học hỏi kỹ năng và kỹ thuật thích hợp, đồng thời cũng giúp đỡ những người khác bằng cách nâng cao kiến thức của họ. Thật may mắn khi chúng ta có cậu ấy. Cậu ấy rất quan trọng.
8. Phân tích của Nhà phê bình âm nhạc Kim Youngdae (Jungkook’s part)
Kim nhìn thấy tầm quan trọng trong thái độ / cách thức của Jungkook, mặc dù là giọng ca chính, cậu ấy không đặt nặng “cái mác” này mà đặt ý nghĩa vào kỹ năng đằng sau nó. Thông qua những tương tác này, Kim thực sự cảm thấy mình có thể có niềm tin vào nhóm nhạc này.
Trước đây, Kim đã nói riêng về giọng hát của Jungkook khi cậu ấy cover lại Roy Kim. Vào thời điểm đó, anh ấy nói rằng anh ấy nghĩ Jungkook sẽ nghe rất tuyệt nếu cậu ấy hát “She’s out of my life” của Michael Jackson. Kim đã khen ngợi giọng hát, màu sắc, cảm xúc của Jungkook và nói rằng cậu ấy là một ca sĩ tuyệt vời. Kim nói rằng khi ai đó nghe những lời khen ngợi kiểu này, mọi người có thể cảm thấy ngại ngùng. Jungkook đáp lại: “Thật vậy ạ? Em cảm ơn” và cười bẽn lẽn. Và đó là cách mà cuộc trò chuyện của anh ấy và Jungkook kết thúc.
--------
Vtrans: JKVN
0 Comments:
Đăng nhận xét